Terapia integracji sensorycznej ma postać ukierunkowanej zabawy, która stymuluje zmysły i pomaga wyzwolić odpowiednie reakcje na bodźce zmysłowe. Poprawa integracji między zmysłami w układzie nerwowym prowadzi do korzystnych zmian w funkcjonowaniu dziecka i wspiera jego dalszy prawidłowy rozwój. Przed rozpoczęciem terapii diagnozujemy dziecko, wyznaczamy cele, przygotowujemy plan terapeutyczny i wskazówki dla rodziców. Zajęcia integracji sensorycznej prowadzimy indywidualnie; korzystamy z profesjonalnych sprzętów i pomocy terapeutycznych.
Terapia SI w Gliwicach – diagnoza i zajęcia integracji sensorycznej
W Centrum Rozwoju Małych i Dużych IMPULS w Gliwicach najpierw rzetelnie oceniamy integrację sensoryczną dziecka. Na podstawie diagnozy planujemy terapię, łącznie z zaleceniami, które należy realizować w domu. Terapeuta SI zawsze pracuje z dzieckiem indywidualnie.
- Diagnoza integracji sensorycznej. Rzetelna diagnoza SI pozwala ocenić zdolność dziecka do odbierania i integracji bodźców oraz reagowania na informacje dostarczane z otoczenia i własnego ciała. Obejmuje 3–4 spotkania: rozmowę z rodzicem (bez udziału dziecka), obserwację kliniczną dziecka, przeprowadzenie Południowo-Kalifornijskich Testów SI (od 4. roku życia) oraz przekazanie i omówienie diagnozy wraz z zaleceniami.
- Zajęcia integracji sensorycznej. Gdy specjalista oceni zaburzenia integracji sensorycznej i ich wpływ na rozwój, funkcjonowanie i zachowanie dziecka, opracowuje cele i plan terapii. Polega ona na serii zajęć, podczas których terapeuta indywidualnie pracuje z dzieckiem. Dzięki nim i realizacji zaleceń w domu integracja sensoryczna stopniowo się poprawia, co korzystnie wpływa na rozwój, zachowanie i samopoczucie dziecka.
Terapia integracji sensorycznej: przebieg i efekty
Zajęcia integracji sensorycznej mają formę ukierunkowanej zabawy. Wykorzystujemy na nich specjalne sprzęty i akcesoria, m.in. huśtawki, podwieszki, trampoliny i przedmioty o różnorodnych fakturach. W kontrolowanym środowisku stymulujemy zmysły, wyzwalając odpowiednie reakcje adaptacyjne na bodźce zmysłowe. Oddziałując na układ proprioceptywny, przedsionkowy i dotykowy, wpływamy na funkcjonowanie pozostałych zmysłów, koordynację ruchową, motorykę, napięcie mięśniowe, zdolność czucia własnego ciała i jego świadomość.
Zabawa i ćwiczenia są przyjemne i stanowią dla dziecka pewne wyzwania, oczywiście nie za trudne (ich poziom stopniowo się zwiększa).
Przebieg i efekty terapii SI są uzależnione od diagnozy i wyznaczonych celów. Z większością naszych podopiecznych pracujemy nad:
- poprawą koordynacji ruchowej całego ciała – planowaniem ruchu, utrzymywaniem równowagi, motoryką dużą i małą. W wyniku ćwiczeń dziecko lepiej koordynuje ruchy oczu, głowy i całego ciała – poprawiają się jego umiejętności ruchowe, manipulacyjne (np. zapinanie guzików, wiązanie butów) czy grafomotoryczne (np. pisanie, rysowanie);
- właściwą reakcją na bodźce – w tym złagodzeniem nadwrażliwości (lub podwrażliwości) na dotyk, światło, dźwięki, odczuwanie zimna i ciepła. Dzięki temu dziecko lepiej sobie radzi z codziennymi zabiegami pielęgnacyjnymi i ubieraniem się, a także czerpie większą przyjemność z kontaktów z bliskimi, np. przytulania się, czy zabaw i gier zespołowych;
- ćwiczeniem koncentracji, uwagi i kontrolowania emocji. Prawidłowa integracja sensoryczna ułatwia organizację bodźców – np. skupienie się na nauce pomimo odgłosów otoczenia. Zajęcia SI pomagają też dzieciom lepiej rozpoznawać i kontrolować swoje emocje, w tym radzić sobie ze stresem, niepokojem czy niepowodzeniami.
Doświadczony terapeuta integracji sensorycznej
Zajęcia w naszym Centrum prowadzi wykwalifikowany i doświadczony terapeuta SI, który pracuje indywidualnie z dzieckiem i jego rodzicami. Terapia integracji sensorycznej obejmuje nie tylko specjalne zajęcia, lecz także życie codzienne. Terapeuta układa dziecku tzw. dietę sensoryczną. Polega ona na dostarczaniu lub ograniczaniu konkretnych bodźców poprzez różne aktywności, zabawy, zabiegi fizjoterapeutyczne (np. masaże) i przystosowaniu otoczenia (np. noszeniu kamizelek obciążeniowych czy wycięciu metek z ubrań). Przestrzeganie diety sensorycznej podnosi skuteczność terapii SI.
Kto powinien skorzystać z terapii integracji sensorycznej?
Terapii integracji sensorycznej często potrzebują dzieci m.in. ze spektrum autyzmu, niepełnosprawnością intelektualną, nadpobudliwością ruchową czy niedowidzące lub niedosłyszące. Stosuje się ją również u dzieci i młodzieży z różnego rodzaju zaburzeniami rozwojowymi czy problemami w funkcjonowaniu w życiu codziennym.
Do konsultacji ze specjalistą powinny skłonić wszelkie niepokojące objawy w sferze rozwoju i codziennego życia dziecka, m.in.:
- nadmiernie negatywne reakcje na zabiegi pielęgnacyjne, np. kąpiel, mycie i czesanie włosów, ubieranie się, obcinanie paznokci;
- przeszkadzające metki i szorstkie materiały (np. wełna) ubrań;
- problemy z osiągnięciem komfortu cieplnego;
- nadmierna lub niedostateczna reakcja na światło i dźwięk;
- problemy z koncentracją: skupieniem się na jednym zadaniu;
- nadpobudliwość lub spowolnienie ruchowe;
- trudności z utrzymaniem równowagi np. jazdą na rowerze;
- opóźniony rozwój motoryki dużej (np. dziecko często się przewraca) i małej (trudność w czynnościach samoobsługowych, zadaniach manualnych) lub mowy;
- problemy emocjonalne i zaburzenia zachowania (np. unikanie dotyku, agresja lub nieśmiałość).
Już teraz możesz sprawdzić, czy u Twojego dziecka istnieje ryzyko zaburzeń integracji sensorycznej. Wypełnij kwestionariusz sensomotoryczny – jeśli w co najmniej jednej skali otrzymasz wynik wskazujący na ryzyko dysfunkcji, skontaktuj się z nami!
